Westfriese talen
Wognum
Gien woorde
Ik skreêuw ’t van de kerketoren:
‘Een pittig moidje is geboren!’
Ik roep ’t van de hoogste doik:
‘Kom allegaar nou gauw te koik!’
Ik fluister zacht bai ’t ledikantje
moin vinger in heur kloine handje
wat nats glist langs m’n wang beneer
opiens hew ik gien woorde meer.
Ina Broekhuizen-Slot
Westfriesland.nl – AanHetWoord
***
Schagen
Engels of Westfries?
Op de houge skôle voert ien taal de boventoôn:
in ’t Engels prate is opheden heêl gewoôn.
Maar de kowaliesie wul alliendig Nederlands.
Wat een oigenhoimers, zukke praat dat vind ik mans!
Zelles dialekte benn’ met Engels in de weer
en as je goed koike, vind je zachiesan al meer.
Luister in m’n roimpies nei de woorde die ik kies.
Denk den bai je oigen: is ’t Engels of Westfries?
Op een blaffend hondje, die noest in je bille bite
hew’k vezelf een koikie, deervan wor ik heêls niet blight.
Ik loup heêl alliendig op de grôte peerse high.
Kom ik jou den teugen, zeg ik: ‘Kom ’r ok maar bye.’
Piet de Boer doet snarke teugen Marian, z’n wife.
Die doet niet verbreeuwe en zoit: ‘Dut het niks om ’t live.’
Al bè je wat loivig en hè je een dikke buck,
loup je algedurig in een grôte onder- fuck.
Klieker je met drinken uit een nuw plestieken cruise,
kroig je vieze kweêltjes op je gnappe witte blues.
En m’n oigen kloinzeun, ’n beukertje van amper five,
leert op skoôl al Engels; zoit op swumles: ‘Koik ik drive!’
Ik wul enkeld zegge: ‘Engels raak je gien meer quiet.
Ok al wul die Wulders dat ’t rap weer over white!’
Dita de Haan-van Rooij
Skroivendevort 2023 nummer 1
***
Noord-Scharwoude
De taal der liefde
Westfriesland loit binnen de Omringdoik
en al kom ik deer niet vedaan
hoor ik mense in ’t Westfries prate
ken ik die woorde best verstaan
Opa en oma kwamme uit De Weere
dut loit in ’t middend van de streek
Westfries prate dede zai d’r leven lang
vedaar dat ik ‘t nou ok spreek
Ze ware uitverdan, nei Skoorl toegaan
deer pachte zai landeraaie
’t was ‘r nag woids, ik vond ’t een prachtplek
mit nag aare boerderaaie
In binnen hullie stolp was ’t bar loeker
op de wurft kô-jè nag stoeie
zeumerdag werde op stal skelpies neerloid
winterdag stonde deer koeie
Alle joôsies werde deur oma verwend
een kookt aai, een snokkere koek
zai nam nag de toid om je an te horen
dat we gonge graag op bezoek
Opa vond ’t mooi al wou je ‘m helpe
op ’t land of op de trekker
’t Westfries leerde ik zo speulende vort
en oma was oôse wekker
Den moeste we op huis an, ’t was koppiestoid
en lette ik d’r vooral op
hoe kneutig opa en oma den praatte
in ’t Westfries, zuks wou ik ok
Die liefde, ’t vroie leven mit mekaar
‘t deed moin alle kere goed
en toen docht ik iniensen; dat ’t Westfries
‘de taal der liefde’ weze moet.
Diana Kliffen
Skroiversgroep Langedoik bevordert het Westfriese dialect | Rodi
***
Medemblik
Westfries
Is ‘n taal wat of d’r zoid wort, in de woorde van de streek
of zit taal ok in de stilte, hoe of je je hand opsteek,
weer of je je drok om make, hoe je koike, kuuks of bloid,
hoe je loupe, hoe je zitte, hoe je denke over toid?
Taal, dat ben’ niet enkeld letters op ‘n stukkie oud pepier,
taal dat werkt tussen de mense, brengt begroipe en plezier.
Veul of woinig woorde zegge, dat zoit allegaar genog.
In ‘t Westfries is niet veul nôdig, we begroipe mekaar toch?!
In ‘t Westfries ben’ niet veul woorde voor verlangste of gevoel,
wel voor ’t weer, bevobbeld buie, maar dat heb vezelf ‘n doel,
want de bouwers en de boere leve altoid met ‘t weer,
maar hoe of zai hunnie voele? Nôh, dat komt nag wel ‘n keer…
Taal dat benne ok de klanke en de toôn weerop ’t klinkt,
harde tône, zachte klanke of net of d’r ientje zingt,
of ’t lief klinkt of bar kattig, nittelig of warm en zacht,
binnesmondsig, deur de neuze of hardop met heêl veul kracht.
’t Westfries klinkt wat kortoffig en ok zangerig: “Nôh moid!”
Maar geneven barre klanke klinkt ’t meistentoids toch bloid.
Deuze taal die ken je voele deur de klanke en de toôn,
oôs Westfries, dut mooie erfgoed, dat beware we gewoôn!
Martine Meester
Martine Meester | Reis door het Nederlands
***
Hoogwoud
Moerstaal
‘k Hoor de ouwerwisse klanke,
oftig in moin moeders huis.
Met ’t klimmen van de jare,
komt ze in die taal weer thuis.
Moeder weunt weer in die woorde,
da’s voor heur toch heêls gien keg.
Rap van tong komme verhale.
In ’t Westfries weet zai de weg.
In die zangerige zinne,
loit ’n wirreld van gevoel.
Zai gebruikt gien grôte woorde
maar zoit toch ’n hêleboel.
Heur verlangst, poin, houp en bloidskip,
noemt ze in die woorde niet.
Maar in: ´Nôh´, dat iende woordje,
loit heur liefde en verdriet.
Met zoin houfd teugen heur skouwer,
stroelt ze zacht heur zeuns gezicht.
Zoit den enkeld:´Och moin joôje.´
´t Is genog, zoin hart wort licht!
Is zai strakkies tusken sterre,
raak ik heur toch niet echt kwoit.
Hoor ik heur, hier nag van binnen,
in die klanke voor altoid.
Joke Sijs
***
Obdam
Mooi zoid
Nei, Westfriesland is niet groôt ’oor,
maar dut landje is van oôs.
En deerop benn’ wai Westfrieze,
niet ’n heêl kloin beetje groôs.
Want wai hewwe best veul oigens
hier binnen de Omringdoik.
Polders benne d’r met môlens,
stolpe, weer of je maar koik’.
Oigen is oôs dialekt ok,
wái prate hier klare taal.
Kort en krachtig zonder omhaal
doene wai hier oôs verhaal.
En weer we heêl kuin op benne,
ok dát moet moin van ’t hart,
benn’ die puur Westfriese woorde,
’t maakt oôs taaltje zô ampart.
Want wat docht je van: geremel,
klassinere, konkeltoid,
poepemig en kalkedodders?
’t Is toch allegaar mooi zoid!
Of bevobbeld: butterskuttel
drollebokser, grôte struul,
louf, verhouwen en besketen,
butter, keis of stikkebuul.
Neem ’s trutte of neem drule,
snokker, epper, matjedor,
hulfte, kruipersbroek en klotje
en vezellef poppesnor.
An de reed of uitverdan gaan,
sjoere al gaat ientje vort.
soibeltje of sundessente,
skrabbers kom je soms tekort.
Koggebier of bakkie slobber,
snaaieraai en bolle koek.
Zô ken ik nag effies deurgaan,
want ’t end ’rvan is zoek.
Van oôs taal kè-je geniete,
dat, houw ’m deerom in stand,
zôdat wai ’m hore bloive
in oôs mooi Westfriese land.
Tom Wester
***
Skagen – Midden-Westfriesland
Doiktaal, an de Westfriese Omringdoik
Lopend over de hoge Westfriese Omringdoik,
zweef ik boven land
bedat in de hemel.
Ik koik om me heen
zien ’t land
met koeie, skeipe, koôl.
Ik voel ’n zoôt mense
uit ’n lang verleden toid
Ik hoor ze prate, werke, lache.
’t Water komt.
Ze vechte teugen water
’t water mag niet winne
ze zette deur,
Westfriesland is hullie bestaan.
De sturm loeit over ’t land
de waterwolf loert.
Ik lucht ’t water
Hoe moet dut gaan?
Wéér de manne nei doik
Wéér de skouwers ‘r onder
De doôd loert.
Ik proef de vrouwe
krachtig, sterk, ze houwe
de boel bai mekaar
dat geeft de manne dekking
voor femielje, voor have, voor broôd.
Wéér dat vechte teugen water
’t houdt nooit op
ik lucht de stroid.
De doik breekt deur…
…..
De doik wordt rippereerd
deur sterke voorouwers
ik staan op hullie skouwers
Deuze mense benne ’n deêl van moin
Westfriesland is ok moin bestaan.
Lopend over de hoge Westfriese Omringdoik,
Zweef ik boven land
Bedat in de hemel.
Zo machtig oôse stoere doik
ik zien de wiele
voel deuze littekens van de doik
De doik omarmt oôs.
Ik ben voor altoid… verkocht.
Netty Zander
Netty Zander, auteur op Westfriese Omringdijksait
www.westfriesgenootschap.nl