Zuudoost-Zaanddrèents
Ont(k)lede taol
zes jaor
doemend,
bakerd
in sponde
bij heur
lezen leerd:
waor zij was
mus ik
klein wezen
verstrooien,
vertroosten
zestig jaor
doemdik stuk
lezen,
herontleed
zunder zin
Aagje A. Blink
Blink-Lindeman, Aagje (1951) – Huus van de Taol
***
Börks Midden-Drèents
Zwiegend bij Börk
en ik, lopend deur een lange gang in Den Haag en in archiefduzen op aold pepier je naam zuuk,
je naam je ogen je haanden en alles vrömd is: taol, woorden die’k haost niet verstao
en ie stil an ’t keukenvèenster zit en langzaam met je vingers over ’t zwilkie gliedt, zachies en traoge
haost dreumend stoetkrummels dooie muggen sukerkörrels van de taofel veegt
en ik hoog boven de wèreld an ’t einde van de gang Babylon zie en ’t grote station en treinen
die of en an riedt, woorden die of en an en of en an van ’t pepier gliedt
en ie daor zit, je dunne witte vel, die rimpels die aoders die rimpels met mien doem gladstriek
en je ogen leeg over de kale èerpelvelden tuurt en deur mij hen kiekt asof ik der niet bin
en ik an ’t einde van de gang naor stilte kiek en taol ontspoort en letters as diggels van ’t pepier valt
en nao uren al die woorden wèer in duzen pak en zwiegend haost veurover val
en ie al mèer as tachtig jaor, al die jaoren op mij anloopt en over lege velden kiekt en algedurig,
al die jaoren op mij anloopt, op mij anloopt en stil an mij veurbij kiekt asof ik der niet bin
en ik in de trein wèerum langs lege velden raos en bij Haolen een blik uut ooghoeken Schattenbarg
veurbij raost en ik zwiegend haost veurover val en aaid wèer je weelkerige witte vel striek
en ie in stilte deur mij hen kiekt en al die jaoren gien woorden vunden hebt, umdaw ’t aaid zo daon hebt:
met zwiegende ogen en ik bij Haolen as in halfslaop haost veurover val
Gerrit Boer
http://boer-koster.eu/
***
Drèents
Drèents is mien taal, mien moedertaal
bron van mien basis, mien fundament
gevuul van thuuskomen, kiends vertrouwen
plattelaandsjeugd, sentiment
Drèents is mien warmte, mien herinnering
’t zit in mien vrienden, in mien verleden
’t klinkt in een groet, in een herkenning
an weinig neudig en gauw tevreden
’t Zit in mien klaanken, de streekgerechten
in gruuntesoep mit dreuge worst
en ’t verlangen naor iesie taoien
nao een zachtvulend nachie vorst
’t Zit in de humor en in de woorden
de gekke gezegdes, waorvan ik besef
dat een aandere, butenstaonder
soms in verwarring achter blef
Mien Drèentse grond, mien veilige haven
is mij zo eigen en zo vertrouwd
zonder dat zu’k niet kunnen aarden
mien hiele leven is ter op ebouwd
Dit is mien taal, mien moedertaal
’t meuk mij stark, ’t meuk mij groot
veur altied blief ik nauw verbunden
ik blief ‘t trouw tot an mien dood
***
Gasselters Midden-Drèents
Taolzörg
een sliert van fietsen
deur mien laand
de kinder komt oet schooul
mien taol zit op de Hondsrugraand
ééin voout in ‘t veen
de kont op ‘t zaand
hij zwaait naor Noah
Finn en Fleur
naor aal dat jonge spul
maor praoten duurt e neeit met heur
ze zwaait krap-an
trapt dan stief deur
hij wet, naor hoes is ‘t nou “niet ver”
en thoes maokt ze heur “huiswerk”
netties, met een Gooise r
Riet van het Hof
***
Eext, Aanloo, Börger: Noord-Drèens
Stil die taol
Ik zöchde een taol te spreken
bij monde mienende
mien lichaom was mij veur
gaf mij bloot
nou zeuik ik te zwiegen
al is het taol um dat te zeggen
taol en zwiegen raokt mekaor
spreekt stil van dat ik het vunden heb
vanneis leer ik woorden deur stilte umgeven
Egbert Hovenkamp II
Egbert Hovenkamp II – Wikipedia
egbert hovenkamp – Google Zoeken
Hovenkamp II, Egbert (1953) – Huus van de Taol
***
Rieke
Wanneer ik naor mien woorden kieke,
die saemenstroomt in mien gedicht,
krieg ik al datzölfde bericht:
mien lieve tied, wat bin ik rieke.
Want netgeliek wat ik ook schrief,
het zal mij altied lokken
in het Drents mij uut te drokken.
Mien moedertaol, wat he’k oe lief.
Mien olden hebt ’t mij deurverteld.
Een aarfenis meer weerd dan geld,
die ik zomaor much beuren.
Gien vrömde woorden in mien lied.
Mien moedertaol en aanders niet
wil ik oe laoten heuren.
Ans Klok
Klok, Ans – Huus van de Taol
***
Zuudoost-Zaanddrèents
Taol van de vrede
Was het brabbel-,
kinder- of vaodertaol?
– die Hoge Taal
Taol, die lichemstaol weur,
en minne- en vrundentaol
– Zeg, taol van de umgang
Maor
in mie sluup een veuroldertaol,
slaanachtige woordenboek
dat tot moedertaol gruide
Schrief- en tongentaol,
in een wereld vol machts- en oorlogstaol,
– Zeg, taol van het stiekeldraod
Ik en mien minderheidstaol
– Taol van de vrede?
Klaas Koops
***
’t Rieverst (IJhorst-gemeente Staphorst) – mengeling van Zuudwest-Drèents en Noord-Overisels
Waopen
Gebruuk de taol as waopen,
laot de punte van de penne,
de riekdom van het ’t leven
telkenmaol beschrieven, aodem geven.
Verhaol, zing of daans het deur,
alman in zien iegen schrift of taol,
draag het uut, bi ̓j zunne-
maon, donker en het locht,
lichtkaans dat mekaar verstaon,
begun is van bewies, um op weg
te gaon, naor oens maaksel van ̓t paradies.
Jannes Kuik
Gedicht over Lemelerveld te bewonderen in Kulturhus de Mozaïek – Sukerbiet.nl
***
Zuudwest-Drèents
Anekdote
Van jambes hef Margie d’r tweie
lui lig mevrouw op heur spondee
d’r zit ‘n trocheegie in heur keel
Ana hef nog altied de pest an mij
zij dactylt wat op heur typemachien
veul liever lig ik in de bedstee mit Sestina
zij droomt hardop van ‘n zekere Arnaut
die tegenstrooms in woorden zwemmend
een haze wil verrasssen mit een koe
op de brink loop ik Litotes tegen
‘t magere lief, hij roddelt aover laissses
monorimes en zoiets as katachreses
wat mut ik mit zoen pars pro toto
hij onomatopeet mij de dag kapot
krieg mar mooi ‘t zeugma.
Bernard Lichtaard
Interview Bernard Lichtaard | Meander magazine
Dichters en Gedichten I | dichtersvandegraanrepubliek
Hoorn van Afrika – Bernard Lichtaard
Top tien Turing gedichtenwedstrijd 2010-201
Bernard Lichtaard – 1000 Dichters – De Nacht van de Poëzie on Tour – 03-10-2023
***
Zuudoost-Dreints
toekomstmeziek?
het begunt mit wiezen
wat is dat, papa?
dan kompt de woordties
ien veur iene
huus en hond en haand
wat mooi dat alles
een name hef
de klaanken nustelt
zich in mien brein
veur altied bint zij
de eersten die
boven borrelt
soms botsend
mit het ABN
dommies bin ik zo’n Drent
in een buutenlaands
bejaordenhuus
die allent pröt van
stoete en miegummels
en mit ongeduld en
wat spot wor bekeken
Jennyanna Linde
Golden vissies – Jenny Anna Linde – Huus van de Taol
***
Midden-Drèents
Waoterspraok
Vrogger heurde ik het
praoten van de zee
mangs op roze fluustertoon
mangs ok hellig broesend
tegen weer en wind
speien deu ze mij dan
um de oren
krabben schreven haostig in heur gang
wat het zolte nat mij zeggen wol
letters die ’k beslist kun lezen
al muide ’t mij da’k ze niet echt begreep
laoter kuierde ik bij rivieren
zag hoe vaok die wel naor aosem hapt
altied nog heur traoge bochten mist
hoe ze longert naor wat luie daogen
Dizze zummer sprak vol vuur
in heur opgewekte raodseltaol
een klein wiebeldeusien an oes taofel
Bie sja bee wie de ke wie
Aai diew iew pdis twaait
Wee diek wee a ta wee
Ta to ta doe vie
lichtkaans zal zij nog de zee verstaon
komp ze laoter an oes vraogen
oj bij ’t groter worden leert
waorum de rivieren reert.
Suze Sanders
Suze Sanders (dichter) – Home
Suze Sanders – Wikipedia
Sanders, Suze (1953) – Huus van de Taol
***
Noord-Drèents
unbegrip
de liester zung veur je zien lied
in t duustern heurde je dat niet
de zun kwam niet deur joen gerdien
gienien huufde joen pien te zien
je heurde stemmen in je heufd
en wat die zeeden hej’ geleufd
joen argwaon gruide en je kreup
under de dekens a’k je reup
mien praoten drung niet toe je deur
je zee hol op met joen gezeur
omda’k niet heurde wat joen bosschup was
docht ’k dat niet ik maor ij de dove was
heb ik verzuumd um naost je te gaon staon
a’k luusterd had dan was het echt aans gaon
HarmG Sijnstra
Sijnstra, Harm G (1938) – Huus van de Taol
Boek – DSK
***
Hoogeveens
Wörtels in Drenthe
voor Lauren
Dit is een lastig varssie, in ’t Dreinse dialect,
dat veur een klein Leids maachie vast niet lekker bekt.
Heur moe een echte Leidse, ze’j prat met Leidse mond,
heur va een zwörverskiend, een soort van vagebond.
Dat mag dan wal zo wezen, moar dit lieve kleine wicht
mag weet’n dat heur wörtels half in Drenthe ligt!
Heur grootmoe kump uut Beil’n, van Alting, achter ’t spoor,
een hiel klein Dreins gehugchie, zuuk ’t er moar ies naor.
Heur grootva uut ‘t Ogeveine, ok Drenthe maor an de raand.
Bint turfdrent’n wel echt’n, ze’j koomt toch niet van ’t zaand?
Ik viene dat maor domme, onneuzele discussies,
alle Drenten bint ja zo goed als breurties en as zussies.
Ie vroagt: waor is dat goed veur, zo’n liedtie in ’t plat?
De kleine Lauren woont toch veurlopig in de stad.
Daor kan ze nog studeer’n – moar iens giet ze’j an ’t wark,
kantoor, gemientehuus, misschien wal in de kark…
En as-ze dan verhuuz’n möt, wellicht noar ’t hoge noorden –
dan koomt ze nog van passe, die oale Dreinse woorden.
Oen Dreinse grootol’d’n bint ja ooit naor Holland emigreerd,
maor dat kan – a’j t me’j vraogt – ok hiel goed umgekeerd:
’n Hollander naor Drenthe. Daor hebt z’ok internet,
en gas en locht en water – en ruumte tot en met!
Je kriegt veur alle zekerheid van böppe en van bes,
zo rap a’j dommit praoten kunt, oen eerste Dreinse les!
Egbert van der Weide
***
Zuudwest-Drèents
Heur taal
Op ’t podium
tussen de groten
stiet ze klein te wezen
aangstzwiet dref vurt
tussen de groeven
as ze sprek
“Ek skik mien wonde on
se grazgrun on se Brink
mien pien, mien bled
skreeuw fon anger
en longer to se dey
deh justice fien se wey”
de woorden in heur eigen taal
ze koomt oens in de muut
wij huvert
en zwiegt oens stille,
stille
as ’t jonge grös
Ria Westerhuis
Ria Westerhuis | Dichter
Ria Westerhuis – Wikipedia
AD 1.3 (WEBINAR)
Ria Westerhuis – Google Zoeken
Interview Ria Westerhuis | Meander magazine
https://www.youtube.com/watch?v=bIlDtrI-O5k